Dobharlaigh a bhfuil Cuspóir Ardstádais acu
Is éard atá i gceist le dobharlaigh a bhfuil cuspóir ardstádais acu na haibhneacha agus na lochanna a bhfuil an caighdeán is fearr uisce acu. Tá cónaí ar an-chuid speiceas atá íogair don truailliú sna huiscí seo agus ní bheidís ábalta maireachtáil in uiscí a bhfuil caighdeán níos ísle acu. Tá staid fhisiceach nádúrtha ag uiscí a bhfuil ardstádais acu nach bhfuil athraithe de bharr ghníomhaíochtaí an duine e.g. níor dhírigh daoine daonna an cainéal abhann nó níor thóg siad struchtúir chrua chun tacú le bruacha na habhann. Tá caighdeán uisce den chéad scoth ag na huiscí seo gur beag cothaitheach iomarcach agus leabaí abhann sláintiúla atá acu nó nach bhfuil cothaitheach iomarcach agus leabaí abhann sláintiúla ar bith acu, atá saor ón iomarca sioltacháin.
Láithreacha agus riocht shuíomhanna HSO
Is éard atá i gceist le dobharlaigh a bhfuil Cuspóir Ardstádais acu nó dobharlaigh “blue dot” dobharlaigh a bhfuil ardstádas acu faoi láthair nó a bhí ardstádas acu le tamall anuas agus ar leagadh sprioc amach i leith a athchóirithe go mbeidh ardstádas acu i bPlean an Cheantair Abhantraí d’Éirinn 2022 go 2027. Ar an léarscáil taispeántar láthair na ndobharlach agus na suíomhanna uile a bhfuil cuspóir ardstádais acu in Éirinn. Tugtar le fios ann cé acu nach gcomhlíonann na ceanglais chun ardstádais a bheith acu.
Léirítear in uiscí ardstádais coinníollacha dobharcheantair neamhbhearnaithe agus stádas atá gar do bheith nádúrtha nó atá gan mhilleadh. Tugtar le fios iontu an stádas tagartha ar cheart do bhainistíocht an dhobharcheantair a dícheall a dhéanamh a bhaint amach. D’fhéadfaidís a bheith ina n-ionaid ardbhithéagsúlachta, nó d’fhéadfadh gnáthóga neamhchoitianta nó gnáthóga atá i mbaol a bheith iontu, cuid acu atá riachtanach chun go mbeidh speicis a bhfuil riachtanais éiceolaíochta ar leith acu in ann maireachtáil amhail an diúilicín péarla fionnuisce. Ós rud é go bhfuil suíomhanna ardstádais ann, d’fhéadfaidís cur go mór le héagsúlacht i speicis agus feidhmíonn na suíomhanna seo ina ndídean do speicis ar foinse iad do réimsí aibhneacha a athchoilíniú atá ag téarnamh ón truailliú. Is soláthróirí tábhachtacha earraí agus seirbhísí éiceachórais iad suíomhanna a bhfuil ardstádas acu agus a ndobharcheantair agus is ceantair iad a mbíonn luach ard nádúrtha caipitil iontu.
Meath HSO
Faraor tá ardstádas caillte ag cuid mhór suíomhanna ar aicmíodh iad ar ardstádas roimhe seo le blianta beaga anuas. Ina Thuarascáil is déanaí maidir le Táscairí Chaighdeán an Uisce thuairiscigh Gníomhaireacht na hÉireann um Chaomhnú Comhshaoil gur tháinig meath ar líon na suíomhanna a bhfuil ardchaighdeán acu ó bheagnach aon trian de shuíomhanna (31%) sna 1980idí go dtí díreach faoi bhun aon cúigiú (17%) in 2017, agus ní bhreithnítear ach 30 ceann de na suíomhanna seo a bhfuil ardstádas acu atá fágtha a bheith gan mhilleadh. Is é tuairim GCC gur cúis mhór imní é go bhfuiltear ag cailleadh na n-aibhneacha is mó gan mhilleadh atá againn. Ní mór iarracht mhór a dhéanamh chun na suíomhanna abhann a bhfuil ardstádas acu atá fágtha a chosaint agus, nuair is féidir, aibhneacha atá buailte a thabhairt ar ais arís le bheith ina n-aibhneacha a bhfuil ardstádas acu.